Mỹ và Trung Quốc đạt thỏa thuận sơ bộ về thương mại

Thụy My Đăng ngày 14-12-2019 

Cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung mới chỉ đạt hưu chiến. Ảnh tư liệu : Cảng Dương Sơn, trong khu chế xuất tại Thượng Hải ngày 13/02/2017.REUTERS/Aly Song

Hoa Kỳ và Trung Quốc hôm 13/12/2019 loan báo đã đạt được thỏa thuận sơ bộ về thương mại. Đôi bên đã hưu chiến sau 19 tháng chiến tranh thương mại gay gắt, tuy nhiên thời điểm cụ thể của việc ký kết thỏa thuận này vẫn chưa được loan báo.

Đại diện thương mại Mỹ (USTR) Robert Lighthizer tuyên bố đó là « Một thỏa thuận chưa từng có ». Cụ thể, mức thuế bổ sung 25% đánh lên 250 tỉ đô la hàng Trung Quốc hiện nay vẫn giữ nguyên. Ngược lại thuế hải quan 15% trên 120 tỉ đô la hàng hóa khác của Trung Quốc có hiệu lực từ ngày 1/9 sẽ được giảm phân nửa, còn 7,5%.

Văn bản gồm có 9 chương về sở hữu trí tuệ, cưỡng bức chuyển giao công nghệ, thực phẩm và nông sản, dịch vụ tài chính, tỉ lệ hối đoái, tăng cường trao đổi thương mại, giải quyết bất đồng.

Từ Washington, thông tín viên Anne Corpet tường trình :

« Đó là một thỏa thuận tuyệt vời cho mọi người » – tổng thống Donald Trump vui vẻ viết trên Twitter. Mỹ sẽ không áp thuế hải quan lên 160 tỉ đô la hàng Trung Quốc vào ngày mai, Chủ nhật như dự kiến và sẽ giảm phân nửa mức thuế áp đặt hồi tháng Chín lên 120 tỉ đô la đối với các mặt hàng khác cũng nhập khẩu từ Trung Quốc.

Đổi lại, Bắc Kinh cam kết mua hàng của Mỹ, đặc biệt là nông sản, như tuyên bố của ông Trump : « Tôi nghĩ rằng Trung Quốc sẽ mua 50 tỉ đô la nông phẩm, nhưng sẽ còn nhiều nữa vì họ còn mua thêm nhiều công nghệ phẩm. Trong lãnh vực nông nghiệp thì tôi tin rằng họ sẽ mua 50 tỉ… »

Phía Trung Quốc chưa xác nhận tổng trị giá số hàng sẽ mua, nội dung cụ thể của thỏa thuận vẫn chưa được công bố, và thời điểm ký kết chưa được loan báo, nhưng văn bản nêu ra vấn đề sở hữu trí tuệ và chuyển giao công nghệ. Đại diện thương mại Mỹ bày tỏ sự tin tưởng rằng thỏa thuận này sẽ được thực hiện thông qua những cải cách về cơ cấu tại Trung Quốc ».

Trung Quốc thận trọng, khó khăn vẫn còn phía trước

Tăng trưởng của người khổng lồ châu Á đã sụt xuống dưới 6% trong ba tháng cuối năm, và nền kinh tế Trung Quốc đối mặt với « những khó khăn và thách thức lớn nhất trong lịch sử » – như lời cảnh báo mới đây của một quan chức cao cấp Trung Quốc.

Thông tín viên Simon Leplatre ở Thượng Hải cho biết trong khi tổng thống Mỹ tỏ ra hồ hởi, thì Bắc Kinh lại có vẻ dè dặt khi thông báo tin này :

\”Hai nơi hai không khí khác nhau, trong lúc tổng thống Mỹ  Donald Trump ca tụng thỏa thuận tuyệt vời, thì trang nhất các báo Trung Quốc đưa tin chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm trước tiếp tổng thống Micronésie. Tin thỏa thuận thương mại bị đẩy vào trang trong.

Mỹ phấn khích, Trung Quốc thận trọng, đó là điều đã trở nên quen thuộc trong các cuộc đàm phán thương mại vẫn còn chưa kết thúc từ gần 2 năm nay.

Lần này, hai bên đã đi đến được một thỏa thuận tối thiểu, trước hết là tập trung vào mẫu số chung nhỏ nhất. Điểm cốt lõi của thỏa thuận giai đoạn đầu cho phép ngừng chiến, tránh áp thuế mới.

Chắc hẳn điều này cho phép Bắc Kinh yên tâm một chút khi mà cuộc chiến thương mại đang đè nặng lên các nhà đầu tư Trung Quốc cũng như lên tăng trưởng của đất nước. Nhưng các vấn đề gai góc nhất vẫn được để lại sau.

Sự thận trọng Trung Quốc là ở chỗ không có chuyện quá vui mừng với một thỏa thuận có vẻ như không giải quyết được gì nhiều về căn bản, nhất là cùng lúc, căng thẳng chính trị giữa hai đối thủ vẫn còn rất lớn, đặc biệt về các đạo luật Mỹ trừng phạt các cuộc trấn áp của Trung Quốc ở Hồng Kông và Tân Cương.\”